Często pacjenci otrzymujący diagnozę całkowicie zmieniają swoje żywienie. Najczęściej starają się odżywiać ,,zdrowo” włączając do diety dużo warzyw i owoców (także w postaci soków). Często eliminują słodycze oraz mięso. Pacjenci zaczynają przykładać dużą uwagę do sporządzania posiłków w domu rezygnując z gotowych i przetworzonych dań. Bardzo często poprzez zmianę sposobu odżywiania tracą masę ciała, co nie jest wskazane w przypadku trwania terapii onkologicznej. Pacjenci zaczynają odżywiać się ,,przeciwnowotworowo” co oznacza dietę, którą należy stosować w profilaktyce choroby nowotworowej. Nadmierne spożycie cukrów prostych zwiększa ryzyko powstawania nowotworu. Podkreśla się udział tzw. triady: masy ciała (nadwagi i otyłości), insulinooporności oraz zwiększenia wydzielania adipocytokin co prowadzi do przewlekłego zapalenia o niskim stopniu nasilenia. W czasie profilaktyki zwraca się uwagę na spożycie odpowiedniej ilości energii i redukcje masy ciała u osób otyłych. W przypadku chorych często podaż energii ulega zwiększeniu, gdyż każdy pacjent w trakcie terapii jest narażony na niedożywienie. U pacjentów onkologicznych występuje nadmierny katabolizm białka i redukcja masy mięśniowej. Białko jest zatem jednym ze składników, na który kładzie się największy nacisk w zapobieganiu i leczeniu niedożywienia. Odpowiednie źródło tego składnika a także sam skład aminokwasowy będzie się skrajnie różnić od tego w czasie profilaktyki. Wysokiej jakości białka (najczęściej pochodzenia zwierzęcego jak mięso, jaja, nabiał) zawierające BCAA (leucyna, izoleucyna, walina) są ważne dla promowania syntezy białek mięśniowych oraz przyspieszenia gojenia się ran, np. po zabiegach chirurgicznych. Jednak u osób zdrowych dieta obfitująca w czerwone mięso zwiększa ryzyko występowania raka jelita grubego, żołądka, piersi i prostaty. Podobnie wygląda sytuacja jeśli chodzi o dostarczenie tłuszczów. Pacjenci onkologiczni często muszą korzystać z tłuszczów łatwostrawnych jak masło, śmietanka, czy olej MCT, które osoba zdrowa powinna ograniczać. Najbardziej kontrowersyjnym składnikiem są węglowodany, w tym przede wszystkim cukry proste. W czasie profilaktyki zwraca się uwagę na ich ograniczenie, tymczasem w trakcie samego leczenia nie muszą być one bezwzględnie eliminowane. W diecie przeciwnowotworowej powinny znaleźć się produkty bogate w błonnik jak kasze, pełnoziarnisty makaron, pieczywo razowe itp. Dieta bogatoresztkowa obniża ładunek glikemiczny diety oraz wpływa korzystnie na mikrobiom jelitowy. W okresie leczenia, w przypadku dolegliwości, a także w okresie chemioterapii nie zaleca się diety wysokobłonnikowej, gdyż może to nasilać objawy niepożądane z przewodu pokarmowego. Dieta bogata w antyoksydanty pochodzące głównie z warzyw i owoców odgrywa ogromną rolę w profilaktyce raka jelita grubego, piersi, prostaty i płuc. W profilaktyce przeciwnowotworowej wykazano korzystny wpływ spożycia roślin strączkowych, kapustnych, cebulowych, oraz pomidorów, papryki które są źródłem karotenoidów, likopenu, polifenoli, kwasu foliowego, garbników oraz witaminy C. Natomiast w trakcie leczenia produkty te mogą nie być dobrze tolerowane.
Wśród wielu różnić w dietach w profilaktyce jak i w leczeniu nowotworów wspólnym mianownikiem są indywidualne potrzeby pacjenta. Zarówno zapotrzebowanie na składniki odżywcze a także stan pacjenta decyduje o wielu zmianach i modyfikacjach w sposobie żywienia wynikających z samej choroby a także procesu leczenia. Dieta przeciwnowotworowa w większości przypadków nie wspomoże procesu leczenia pacjenta i może nawet przyczynić się do pogorszenia jego stanu odżywienia. W trakcie choroby warto stosować indywidualną dietę onkologiczną oraz zalecenia ułożone przez dietetyka onkologicznego.
Jeśli potrzebujesz konsultacji z dietetykiem onkologicznym – umów się na konsultację online lub wizytę.
