Naszą przygodę z antyoksydantami rozpoczniemy od polifenoli, które są metabolitami roślinnymi. Jest to bardzo złożona grupa związków chemicznych, które dzieli się ze względu na ich budowę. Do polifenoli należą kwasy fenolowe, flawonoidy, lignany oraz stilbeny.
Pierwsze pod lupę weźmiemy kwasy fenolowe. Aktywność przeciwutleniająca kwasów fenolowych polega m.in. na:
Dzięki wyżej wymienionym właściwościom związki te wykazują działanie przeciwnowotworowe.
Dziś skupimy się na kwasach hydroksybenzoesowych. Do tej grupy należą między innymi: kwas p-hydroksybenzoesowy, galusowy, protokatechowy, wanilinowy.
Kwas galusowy działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo, korzystnie wpływa na budowę komórek tworzących nasz organizm. Ponadto reguluje poziom cukru we krwi oraz przyśpiesza gojenie ran. Badania wykazały, że wyciąg z pestek winogron zawierający duże ilości kwasu galusowego zmniejsza o 62% narażenie na rozwój raka prostaty. ,
Kwas wanilinowy także wykazuje działanie przeciwzapalne oraz przeciwbólowe. Ponadto wykazuje właściwości kardioprotekcyjne, zmniejsza ryzyko rozwoju miażdżycy. Korzystnie wpływa na pracę nerek oraz wątroby. Zapobiega powstawaniu mutacji prowadzących do rozwoju choroby nowotworowej oraz prawdopodobnie hamuje powstawanie przerzutów nowotworowych.
Źródłem największej ilości kwasów hydroksybenzoesowych są owoce: maliny, truskawki, czarna porzeczka, winogrona, jeżyny. Omawiane antyoksydanty występują również w cebuli, herbacie oraz wanilii. Pod wpływem działania wysokiej temperatury zmniejsza się aktywność biologiczna tych związków, dlatego warto spożywać wymienione produkty na surowo.
Piśmiennictwo
Agarwal C., Tyagi A., Agarwal R., Gallic acid causes inactivating phosphorylation of cdc25A/ cdc25C-cdc2 via ATM-Chk2 activation, leading to cell cycle arrest, and induces apoptosis in human prostate carcinoma DU145 cells. Mol. Cancer Ther. 2016; 5 (12): 3294-3302.
Budryn G., Nebesny E. Fenolokwasy – ich właściwości, występowanie w surowcach roślinnych, wchłanianie i przemiany metaboliczne. Bromat. Chem.Toksykol. 2006; 2: 103-110.
Kałędkiewicz E., Lange E. Znaczenie wybranych związków pochodzenia roślinnego w diecie zapobiegającej chorobom nowotworowym. Postępy Fitoterapii. 2013; 1: 42-47.
Sieradzka M., Kołodziejczyk- Czepas J., Nowak P. Nie tylko aromat – wielokierunkowa aktywność biologiczna kwasu wanilinowego. Nauka Przyrod. Technol. 2017; 11(2): 169-184.
